به نقل از «آفتاب»

چگونه یک فیلم سینمایی باعث تاسیس سازمان انتقال خون ایران شد؟

تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۴۷۰۹۷

آفتاب‌‌نیوز :

باورش شاید چندان ساده نباشد که چگونه ساخت یک فیلم درباره فاجعه‌ای به نام تجارت خون در بعضی محلات تهران سبب راه‌اندازی سازمان انتقال خون در کشورمان شده است.

«دایره مینا» ساخته داریوش مهرجویی چنین نقش مهمی داشته و گفته می‌شود تنها فیلمی در تاریخ سینمای جهان است که به چنین تحولی منجر شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما قصه ساخت این فیلم چیست، داریوش مهرجویی در نخستین سال‌های فعالیت خود به پیشنهاد یکی از دوستان پزشکش با بازدید از بخشی محله‌های حاشیه‌ای تهران متوجه وضعیت هولناک تجارت خون شد و تصمیم گرفت مستندی درباره این فجایع بسازد. او که با غلامحسین ساعدی دوستی نزدیکی داشت، این ماجرا را برای دوست خود تعریف کرد و ساعدی هم که همزمان پزشک و نویسنده بود، گفت که اتفاقا قصه‌ای درباره همین موضوع دارد و این چنین بود که فیلم «دایره مینا» با اقتباسی از قصه «آشغالدونی» ساعدی ساخته شد.

تازه‌ترین نشست شنبه‌های خانه هنر کاج به نمایش و نقد و بررسی فیلم «دایره مینا» ساخته داریوش مهرجویی اختصاص داشت.

در این برنامه که شامگاه شنبه ۲۲ مرداد ماه در خانه هنر کاج برگزار شد، نیما حسنی‌نسب، منتقد برنامه، توضیحاتی درباره تاثیر مهم این فیلم در ایجاد یک تحول اجتماعی، توقیف سه ساله آن توسط سازمان نظام پزشکی و مقایسه نسخه سینمایی این فیلم با قصه «آشغالدونی» ارایه کرد.

او «دایره مینا» را فیلمی منحصر به فرد در تاریخ سینمای جهان دانست چراکه این فیلم سبب راه‌اندازی سازمان انتقال خون شد که تحولی اساسی در سیستم پزشکی کشورمان به شمار می‌آید.

این منتقد توضیح داد که «دایره مینا» یکی از بزرگ‌ترین قربانیان سانسور در سینمای پیش از انقلاب بود و به سبب تصویر سیاهی که از وضعیت بهداشت و بیمارستان‌های آن دوره ارایه کرده، با شکایت سازمان نظام پزشکی سه سال در محاق بوده است و در این مدت، سازمان انتقال خون تاسیس می‌شود و بعد از راه‌اندازی آن، این فیلم امکان اکران پیدا می‌کند.

حسنی‌نسب یادآوری کرد که این فیلم قصه دگرگونی نوجوانی است که از معصومیت و بکارت دوره نوجوانی به هیولایی مهیب تبدیل می‌شود.

این کارشناس سینما خاطرنشان کرد که مهرجویی در این فیلم به شکل استادانه‌ای تصاویری از شهر و زیر پوست شهر نشان می‌دهد و مهارت هوشنگ بهارلو، مدیر فیلمبرداری این فیلم غیر قابل انکار است.

حسنی‌نسب یادآوری کرد که در «دایره مینا» هم مانند بعضی آثار روشنفکری دیگر در دوران پیش از انقلاب، تصویری که از شهر مدرن ارایه شده، سیاه است. گویی نگاه روشنفکران آن دوره به مدرن شدن ایران و زندگی شهری، منفی و تند است. به طوری که ساعدی مطالبی درباره زندگی شهری بیان کرده که غریب می‌نماید و «دایره مینا» هم چنین نگاهی دارد. شاید به این دلیل که بخشی از جامعه روشنفکری آن دوره باور داشتند که حکومت پهلوی بدون در نظر داشتن زیرساخت‌های لازم و آمادگی جامعه، اصرار به مدرن کردن جامعه آن زمان داشته است.

او اضافه کرد: در «دایره مینا»، بیمارستان که باید محل بهداشت و ایجاد سلامتی باشد، عملا به فضایی سیاه تبدیل شده که در آن با جان و خون انسان‌ها معامله می‌شود. در این فیلم برخلاف قصه بر تحول نوجوان تمرکز دارد، موضوع شبکه مخوف خون برای مهرجویی و ساعدی مهم است. ضمن اینکه در «دایره مینا» هم دشمنی ساعدی با هم‌صنفانش دیده می‌شود.

حسنی نسب با اشاره به تمرکز گرایش‌های چپ در روشنفکران پیش از انقلاب، یادآوری کرد که «دایره مینا» آخرین فیلمی است که مهرجویی درباره طبقه فرودست جامعه ساخته و در سال‌های بعد تا حدودی به طبقه خودش، یعنی طبقه متوسط روشنفکر توجه داشته است اما برغم ادعاهای مطرح شده، تصویری که مهرجویی از طبقه روستایی و فرودست در فیلم‌هایی مانند «گاو» و «دایره مینا» ارایه می‌دهد، خیلی زامبی‌گونه است.

به گفته این منتقد، آنچه در کنار سیاهی فیلم، سبب توقیف سه ساله «دایره مینا» شد، شاید نام نویسنده تند و تیزی مانند ساعدی است.

او با تشریح تفاوت داستان و فیلم افزود: فیلم تا یک سوم پایانی خود اقتباسی وفادارانه از داستان است، ولی به نسخه سینمایی شخصیتی پزشکی اضافه شده که نقش او را بهمن فرسی، نویسنده مشهور بازی می‌کند. ضمن اینکه پایان قصه خیلی بهتر از پایان فیلم است، چون امکان ساخت چنین پایانی برای این فیلم نمی‌توانست وجود داشته باشد.

این مدرس سینما مهارت کارگردانی مهرجویی را در «دایره مینا» ستود و توضیح داد که مهرجویی در مقاطعی در آمریکا زندگی می‌کرده و کاملا با سینمای روز دنیا آشنا بوده و «دایره مینا» هم به خوبی نشان‌گر مهارت او در کارگردانی است. به طوری که منطق فیلم که مبتنی بر آوارگی شخصیت اصلی است، کاملا با سینمای مدرن آن دوره تطابق دارد. ضمن اینکه مهرجویی استاد نشان دادن موقعیت‌های عادی در سینماست.

حسنی نسب در ادامه وضعیت سینمای ایران را در سال‌های پیش از انقلاب تشریح کرد و توضیح داد که در آن دوره چگونه آثار بزرگ‌ترین کمپانی‌های فیلمسازی دنیا برای رقابت با فیلمفارسی‌های رایج در این اکران می‌شده تا جایی که حاکمیت متوجه می‌شود در کنار فیلم‌های عامه‌پسند لازم است سینمای آلترناتیوی ایجاد شود و این گونه است که موج نو سینما با همراهی تلویزیون و وزارت فرهنگ و هنر آن دوره شکل می‌گیرد چون بدون حمایت اینها، امکان ساخت چنین آثاری نبوده است.

او با تاکید بر اهمیت جریان بدنه سینما خاطرنشان کرد: بدون فیلمفارسی، فیلم‌های جریان نو امکان ساخت پیدا نمی‌کرد. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم همه منزلت فیلمی مانند «قیصر» این است که در ادامه فیلم‌های جاهلی آن دوره ساخته شده و آنها را ارتقا بخشیده است.

منبع: خبرگزاری ایسنا

منبع: آفتاب

کلیدواژه: داریوش مهرجویی سازمان انتقال خون فیلم سینمایی سازمان انتقال خون پیش از انقلاب دایره مینا حسنی نسب آن دوره

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۴۷۰۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هفته پررنگ فیلم کوتاه و مستند/ از یک شایعه تا وظیفه جدید سینمایی

به گزارش خبرنگار مهر، «سینما» یکی از هنرهای هفت‌گانه پرطرفدار در میان عموم مردم است که روزانه اخبار بسیاری را در سرویس‌ها و گروه‌های خبری رسانه‌ها به خود اختصاص می‌دهد و هنرمندان این رشته به ویژه بازیگران سینما، به نوعی زیر ذره‌بین جامعه هستند و به همین دلیل به محلی برای ایجاد حواشی تبدیل می‌شوند. در ادامه درصدد هستیم تا اخبار هفتگی این هنر پرطرفدار و پرحاشیه را به صورتی کوتاه و خلاصه به صورت گزارشی، پیش‌روی مخاطبان همراه خبرگزاری مهر قرار دهیم.

«اتاق فرار» و «ایساتیس»؛ پرمخاطب‌ترین بسته فیلم کوتاه و مستند در هنر و تجربه

از زمان شکل‌گیری گروه سینمایی «هنر و تجربه»، فیلم کوتاه مورد توجه بیشتری قرار گرفت و اکران عمومی فیلم‌های کوتاه در این گروه سینمایی معنایی دیگر پیدا کرد و امیدی برای فیلمسازان سینمای کوتاه برای اکران فیلم‌هایشان شکل گرفت. فیلم‌های کوتاه در بسته‌هایی ۴ الی ۷ فیلمی به صورت یک اکران واحد در سینماهای «هنر و تجربه» اکران می‌شدند که این روش، از سوی فیلمسازان سینمای کوتاه بسیار مورد توجه قرار گرفت. از سال ۱۳۹۸ تاکنون؛ بسته‌های «یلدای کوتاه»، «۱۰۸ دقیقه در یک قرن»، «بازگشت کوتاه»، «هفت»، «وضعیت قرمز»، «پنج گان کوتاه»، «یک سانس؛ چند رویا»، «ژانر وحشت» و «ژنریک؛ شش فیلم شش نگاه» و «اتاق فرار» اکران شده اند.

اقبال عمومی به فیلم‌های کوتاه به اندازه سینمای بدنه نیست اما در هفته‌ای که گذشت اعلام شد تعداد مخاطبانی که بسته فیلم کوتاه «اتاق فرار» را دیدند، بیش از همه بسته‌های قبلی بوده اند.

این اتفاق برای فیلم مستند «ایساتیس» نیز افتاد و اکران این فیلم مستند نیز با اقبال عمومی مواجه شده است. مستند «ایساتیس» ساخته علیرضا دهقان طبق آمار در سامانه سمفا تاکنون بیش از ۱۰ هزار مخاطب داشته است.

پیش از این فیلم‌های «کاپیتان من» به کارگردانی سیاوش صفاریان‌پور، «پسر انسان» به کارگردانی سپیده میرحسینی و «مقیمان ناکجا» به کارگردانی شهاب حسینی پرمخاطب‌ترین فیلم‌های «هنر و تجربه» (۱۴۰۱ تاکنون) بودند.

اضافه شدن ۳ فیلم به چرخه اکران سینماها

جلسه شورای صنفی نمایش روز یکشنبه ۹ اردیبهشت در خانه سینما برگزار شد که پس از بررسی، قرارداد سه فیلم ثبت شد؛ فیلم سینمایی «تاوان» به کارگردانی رامین سهراب زاده و تهیه کنندگی محسن صرافی به سرگروهی پردیس سینمایی هنر شهر آفتاب شیراز. فیلم سینمایی «نیلگون» به کارگردانی حسین سهیلی‌زاده و تهیه کنندگی ایرج محمدی با پخش «رسانه فیلمسازان مولود» به سرگروهی سینما فرهنگ و فیلم سینمایی «قلهک» به کارگردانی و تهیه کنندگی مصطفی شایسته با پخش «هدایت فیلم» به سرگروهی پردیس سینمایی ملت. همچنین مقرر شد اکران فیلم‌های سینمایی «تاوان» و «نیلگون» از ۱۹ اردیبهشت در سینماهای سراسر کشور آغاز شود.

حسین سهیلی زاده پیش از این، موفقیت‌هایی را با سریال‌های تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی در جذب مخاطب به دست آورده است و «نیلگون» اولین فیلم بلند سینمایی او محسوب می‌شود و باید دید که مخاطبان سینمایی نیز از اثر او استقبال می‌کنند یا خیر.

مصطفی شایسته تهیه کننده و کارگردان سینما است که تهیه‌کنندگی آثاری چون «بی پولی» و «کنعان» را در کارنامه دارد. او نیز که کارهای سینمایی معدودی را کارگردانی است، در سال ۱۴۰۲، فیلم‌های «قلهک» و «خرچنگ» را ساخته است و حالا «قلهک» طی روزهای آینده به اکران می‌رسد.

فیلم «تاوان» هم همان «لایه های دروغ» است که پیش از این در جشنواره فیلم فجر اکران شد و به عنوان اولین فیلم اکشن مشترک ایران و فنلاند معرفی شده است.

شایعاتی برای رفتن رییس سازمان سینمایی و رد آن

در چند روز اخیر شایعاتی مبنی بر برکناری و تودیع محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی از سمت خود منتشر شده بود که در نهایت مهدی سموعی رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالب توییتی به این شایعات پایان داد و تودیع یا تغییر محمد خزاعی را رد کرد.

مهدی سموعی، ابتدای این هفته با انتشار یک توییت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «شنبه در شورای زیر ساخت وزارت فرهنگ، محمد خزاعی گزارش خوبی داد، به آقای وزیر شایعات اخیر را گفتم و جویا شدم. آقای اسماعیلی در جلسه و پشت بلندگو گفت: خزاعی کارهای نیمه تمامی دارد که با مدیریت او تا پایان دولت به اتمام خواهد رسید. تمام. امروز خبر رکوردشکنی دیگری را از فروش سینما شنیدیم. از همکاران درخواست دارم به حاشیه‌ها توجه نکنند. تغییری در مدیریت سازمان سینمایی نداریم.»

اولویت‌های تولید سینما در سال جدید چیست؟

رییس سازمان سینمایی اولویت‌های تولید آثار سینمایی، کوتاه، مستند و انیمیشن در سال ۱۴۰۳ را در یکصد و هفتمین جلسه شورای معاونان و مدیران سازمان سینمایی اعلام کرد.

خزاعی با توجه به نهایی شدن سیاستگذاری اولویت های تولیدی در شورای عالی تولید، عنوان کرد: علاوه بر موضوعات اجتماعی، دینی، خانوادگی و اخلاقی، تقویت بنیاد خانواده، توجه به موضوع جمعیت، حل مسایل اجتماعی، خدمات و پیشرفت‌های نظام و کشور، توجه به مفاخر ملی و عناصر هویتی، عزت ملی، سبک زندگی ایرانی اسلامی، ترویج امید، موضوع ایثار، شهادت، تبیین نقش جبهه مقاومت و تقویت فرهنگ عفاف و حجاب از جمله اولویت‌های ابلاغی تولیدات امسال است. با سیاست‌های اتخاذ شده در حوزه تولید و اکران فیلم‌ها، پیش‌بینی می‌شود در سال جاری این رونق و اقبال عمومی را به آثار اجتماعی، دفاع مقدس و سایر ژانرهای سینمایی شاهد باشیم.

افزایش سقف حمایت «انجمن سینمای جوانان» از تولید فیلم کوتاه

انجمن سینمای جوانان ایران سقف حمایت‌های خود از تولید فیلم کوتاه را در همه سطوح تولیدی افزایش داد. این انجمن به‌عنوان فراگیرترین مدرسه سینمایی کشور که رسالت خود را آموزش حرفه‌ای سینما و کشف و حمایت از استعدادهای سینمایی ایران می‌داند، از طریق پیچینگ به بررسی طرح‌ها و فیلم‌نامه‌های کوتاه سینمایی می‌پردازد و بنابر سطح فیلمساز و فیلمنامه، در سه قالب «فیلم‌اولی»، «نیمه حرفه‌ای» و «حرفه‌ای» از ساخت فیلم کوتاه جوانان ایران حمایت می‌کند.

طبق مصوبه هیات‌مدیره انجمن سینمای جوانان ایران منوط به تایید فیلمنامه‌ها در فرآیند پیچینگ در سال ۱۴۰۳، فیلم‌اولی‌ها تا سقف اعتبار ۲۵ میلیون تومان، فیلم‌های نیمه‌حرفه‌ای تا سقف ۱۲۵ میلیون و فیلم‌های حرفه‌ای می‌توانند تا سقف ۲۵۰ میلیون تومان، بودجه تولید دریافت کنند. همچنین، هنرمندان پس از ساخت اثر خود، در صورت بالابودن سطح کیفی اثر و منوط به تایید شورای عالی تولید انجمن سینمای جوانان ایران، امکان درخواست متمم قرارداد را نیز دارند که در مجموع (مبلغ قرارداد به علاوه متمم) برای فیلم‌اولی‌ها تا سقف ۵۰ میلیون تومان، برای نیمه‌حرفه‌ای‌ها تا سقف ۲۵۰ میلیون تومان و برای حرفه‌ای‌ها تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

اعلام زمان ثبت طرح در سامانه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی

سامانه ثبت طرح مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی از ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ بازگشایی می‌شود. علاقه‌مندان به سینمای مستند و همکاری با مرکز گسترش می‌توانند از ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ با ورود به سامانه ثبت طرح درdefc.ir (بخش تولید) طرح خود را ثبت کنند. پیگیری وضعیت بررسی طرح‌ها و نتایج در سامانه مرکز و صفحه شخصی امکان‌پذیر است.

اولویت‌های مرکز گسترش نیز همچون اولویت‌هایی که سازمان سینمایی اعلام کرده، به «خانواده و جمعیت»، «محیط زیست، مدیریت انرژی، حیات وحش»، «طرح مسایل اجتماعی، پرسشگری، مطالبه‌گری»، «پیشرفت و تولید در کشور» و «انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مقاومت فلسطین» اختصاص دارد.

طرح‌هایی که در قالب این اولویت‌ها نباشند اما با معیارهای تولید و حمایت در مرکز گسترش همخوانی داشته باشند، فرصت ساخت را به دست خواهند آورد، همچنین طرح‌هایی که دارای دمو باشند، در اولویت بررسی قرار خواهند گرفت.

آغاز نظارت سازمان سینمایی بر محتوای خارجی پلتفرم‌ها

پس از انتشار و ممنوعیت پخش سریال مصری «حشاشین» در پلتفرم‌های نمایشی، محمد خزاعی در نامه‌ای خطاب به معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی، با اشاره به حضور پررنگ آثار سینمایی خارجی (شامل آثار مستند، کوتاه، انیمیشن و آثار بلند سینمایی) در سکوهای نمایش فیلم کشور آورده است:

«با استناد به ابلاغیه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ایجاد ساز و کار راه‌اندازی بخش نظارت و صدور تاییدیه محتوایی فیلم‌های خارجی متقاضی نشر بر سکوهای نمایش فیلم، از این پس عرضه این آثار منوط به اخذ تاییدیه نمایش از سازمان سینمایی است.»

در این نامه بر تهیه ساز و کارهای لازم برای تشکیل و اداره این مجموعه نظارتی و نیز تدوین دستورالعمل نحوه نظارت و صدور تاییدیه محتوایی فیلم‌ها و آثار سمعی و بصری متقاضی نشر بر سکوهای نمایش فیلم تاکید شده است. خزاعی در این نامه همچنین تدوین ضوابط ناظر بر فیلم‌های خارجی متقاضی نشر بر بسترهای نمایش فیلم و نیز برگزاری جلسات مختلف با بخش‌های مربوطه را خواستار شده است. با توجه به اهمیت نظارت بر آثار سینمایی خارجی و پایش محتوایی این آثار صدور این ابلاغیه فصل تازه‌ای در تخصصی شدن و تمرکز بیشتر بر ماهیت آثار خارجی ارزیابی می‌شود.

اکران خصوصی «مست عشق» برای شمس و مولوی پژوهان

اکران خصوصی فیلم سینمایی «مست عشق» برای مولوی‌شناسان، شمس پژوهان و شاهنامه‌پژوهان روز جمعه ۱۴ اردیبهشت‌ ماه در موزه سینما برگزار شد. در این اکران، چهره‌های برجسته‌ای چون محمدعلی موحد، میرجلال‌الدین کزاری، ژاله آموزگار پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی، عبدالمجید ارفعی متخصص زبان‌های باستانی و مترجم خط میخی عیلامی، لوریس چکناواریان آهنگساز و رهبر ارکستر و یونس شکرخواه متخصص علوم ارتباطات حضور داشتند.

حسن فتحی در این مراسم متنی را قرائت کرد که عبارت است از:

«همه ما آدم‌ها بی‌آن که خواسته باشیم، متولد می‌شویم و طنز قضیه در این است که چه بخواهیم و چه نخواهیم، متولد شدن ما با نوعی مسؤولیت اخلاقی همراه است؛ مسؤولیتِ اینکه اوضاع جهانی را که لُملُمه می‌زند از حرص و طمع و کشتار و ویرانی، با افعال خودمان سیاه‌تر از آنچه که هست نکنیم. پیام شیرین و شکّرین شمس و مولانا در این زمانه تلخ‌کامی و خشونت و نفرت‌پراکنی، می‌تواند بارقه امیدی باشد برای ما ساکنانِ به عادت و روزمرگی گرفتار شده‌ این روزگار تا شاید با پرهیز از خودشیفتگی و افکار خشک و تنگ‌نظرانه در افعال و کردار خودمان تأمل و نواندیشی و تجدیدنظر کنیم. این اثر سینمایی بی‌هیچ تفاخری برگ سبزی تحفه درویش و نمایش قطره‌ای از دریای بیکران اندیشه‌های عرفانی است.»

کد خبر 6096213